مقالات علمی

آلاینده ها و سموم موجود در خوراک حیوانات (بخش اول)

آلاینده ها و سموم موجود در خوراک حیوانات (بخش اول)

 

آلاینده ها و سموم موجود در خوراک حیوانات

واحد تحقیق و توسعه ی شرکت دانش بنیان ویوان

پیش گفتار

خوراک حیوانات و علوفه های مورد استفاده در سراسر جهان، محتوی رنج وسیعی از مواد آلاینده و مواد سمی هستند که این مواد می توانند منشأ طبیعی داشته و یا حاصل فعالیت های بشری باشند. این مقاله مروری خواهد بود بر میزان و منشأ عناصر سنگین، مواد رادیواکتیو، سموم قارچی، سموم گیاهی، آنتی بیوتیک ها و باکتری های بیماری زای موجود در غلات، خوراک های کامل و مواد علوفه ای. در این مقاله به اثرات این سموم بر بهره وری دام و سلامت محصولات حاصل از این دام ها نیز اشاره شده است. در این مقاله مدارک و شواهدی ارائه شده است تا نشان داده شود که خوراک ها حاوی دامنه ی وسیعی از مواد به عنوان آلودگی های جانبی هستند و نوع این آلودگی های جانبی در مناطق مختلف از لحاظ خصوصیات مواد ایجاد کننده ی آن متفاوت است. همچنین در این مقاله نتیجه گیری می شود که گزینه های درمانی برای آلودگی با این سموم محدود می باشند. افزون بر این، هرچند که بسیاری از کشورهای توسعه یافته فاقد قوانین مناسب در این زمینه هستند، اما با توجه به اینکه کنترل های نظارتی در ایالات متحده ی آمریکا و اتحادیه ی اروپا در مورد واردات خوراک دام و طیور در حال تشدید هستند، تغییر در قوانین اجتناب ناپذیر خواهد بود.

فهرست مطالبی که در این مقاله بررسی می شوند:

–      مقدمه

–      آلودگی های زیست محیطی

–      آلودگی های باکتریایی

–      آلودگی های قارچی

–        سموم قارچی

–        سموم گیاهی

–        بذور علف های هرز

–        سموم جانوری

–        مواد افزودنی اعلام نشده

–        آیین نامه ها

–        اثرات فرآیندهای مختلف

–        نتیجه گیری

–        منابع

مقدمه:

به طور معمول خوراک حیوانات در معرض آلودگی ناشی از منابع گوناگون، شامل آلودگی های محیطی و آلودگی های حاصل از فعالیت حشرات و میکرواورگانیسم ها می باشند. همچنین خوراک حیوانات ممکن است حاوی سموم با منشأ درون زادی (Endogenous) باشند. سموم با منشأ درون زادی اغلب ترکیبات اصلی و یا ترکیبات ثانویه ی تولید شده توسط گیاهان خوراکی می باشند. بنابراین سموم موجود در خوراک شامل ترکیبات با منشأ گیاهی و میکروبی می باشند. هرچند این سموم به علت تفاوت در منشأ اغلب به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند، اما از جنبه های مختلفی با یکدیگر مشابهند. بنابراین، ترکیبات ویژه ی موجود در سموم با منشأ میکروبی و گیاهی ممکن است عوارض ضد تغذیه ای بروز دهند و یا اینکه عملکرد تولید مثلی حیوانات را کاهش دهند. افزون بر این: امکان به وجود آمدن اثرات ترکیبی در نتیجه ی اندرکنش این دو گروه از سموم به صورت هم افزایی و یا افزایش اثرات یکدیگر نیز وجود دارد. میزان این اندرکنش های هم افزایی و اثرات آن ها در تغذیه ی حیوانات اهلی هنوز به صورت کمی تعیین نشده است. آلاینده های خوراک و توکسین های موجود در خوراک ها یک مسئله ی جهانی است و در سرتاسر جهان مشکل آفرین می باشد، اما در فواصل جغرافیایی متفاوت، اثرات مربوط به هر ترکیب می تواند متفاوت باشد. چون خوراک های دام و طیور از تنوع زیادی برخوردار هستند، بنابراین ما در ادامه سعی می کنیم بر مواردی که بخش عمده ی خوراک ها را شامل می شوند تمرکز کنیم. با توجه به آن چه بیان شد، این مقاله محدود خواهد بود به یک مرور بر آلاینده ها و سمومی که خطر آن ها برای دامپروری جدی تر است. به آلودگی های ناشی از بقایای حشرات و فضولات آن ها پرداخته نمی شود ولی نباید نقش آن ها را در انتقال اسپور و هیف قارچ ها و کپک ها از نظر دور داشت.

آلاینده های زیست محیطی:

دامنه ی وسیعی از ترکیبات آلی و غیر آلی شامل سموم دفع آفات کشاورزی، آلاینده های صنعتی، عناصر رادیواکتیو و فلزات سنگین ممکن است در مواد خوراکی مشاهده شوند. عمده ترین سموم آفت کش که ممکن است مواد خوراکی را آلوده سازند، از گروه های عمده ی مورد استفاده ی این مواد منشأ می گیرند که این گروه شامل مواد سمی اُرگانو کلره، اُرگانوفسفره و ترکیبات Pyrethroid (نوعی ترکیب آلی که در برخی گیاهان وجود دارد و از آن به عنوان حشره کش استفاده می شود) می شوند. گزارشی که اخیراً انتشار یافته نشان می دهد که در بریتانیا، ۲۱ درصد از مواد خوراکی مورد استفاده برای دام و طیور به آفت کش ها آلوده هستند. ترکیبی که بیشتر از همه تشخیص داده شد، یک حشره کش مورد استفاده در انبارهای مواد دانه ای با نام Pirimiphos-methyl بود. هرچند آفت کش ها به طور بالقوه برای دام ها و حیوانات اهلی مضر هستند، ولی عمده ی نگرانی ها در مورد بقایای این سموم در تولیدات دامی می باشد که نهایتاً به مصرف انسان ها می رسند. دیوکسین و پلی کلر اینولات-بایفنیل ها (PCBs) [دسته ای از ترکیبات شیمیایی حلقوی و سرطان زا که حاصل آتش سوزی و فعالیت های صنعتی می باشند] نمونه هایی از آلاینده های صنعتی می باشند که ممکن است خوراک دام و طیور و حیوانات پرورشی به ویژه علوفه ها را آلوده سازند. در انگلستان مشخص شده است که میزان دیوکسین در شیر گاوهایی که در چراگاه های مجاور مناطق صنعتی چرا می کنند نسبت به گاوهایی که در مناطق روستایی چرا می کنند بالاتر است. در سال ۱۹۹۹، چربی حیوانی آلوده به دیوکسین به طور تصادفی وارد خوراک دام و طیور ارسالی به مزارع کشورهای بلژیک، فرانسه و هلند شد. آن چه اتفاق افتاد این بود که، سطوح دیوکسین در گوشت و تخم مرغ تولیدی این مزارع به میزان غیر قابل پذیرشی افزایش یافت. در مورد پایش آلودگی های رادیواکتیو نیز مسائل مربوط به سلامت انسانی در درجه ی اول اهمیت قرار دارند. بعد از حادثه ی چرنوبیل در ۱۹۸۶، میزان سزیم ۱۳۴ و ۱۳۷ افزایش یافت و موجب بروز آلودگی در مراتع و ذخایر علوفه ای (مانند سیلوها) در سراسر جهان شد. به تبع این حادثه، آلودگی وارد شیر و گوشت گوسفندان شد و محدودیت هایی در ارتباط با نقل و انتقال و کشتار گوسفندان وضع گردید. آلودگی مواد علوفه ای و خوراکی با کادمیوم در نتیجه ی کود دهی محصولات کشاورزی و مراتع با بعضی از انواع شناخته شده ی کود بروز می کند. از سوی دیگر آلودگی با سرب، ناشی از آلودگی های صنعتی و شهری می باشد، در حالی که آلودگی با جیوه در اثر کاربرد پودر ماهی بروز می کند.

آلودگی های باکتریایی:

در حال حاضر توجه زیادی بر بروز آلودگی های ناشی از باکتری ایکلای در خوراک دام و طیور صورت می پذیرد. علت این امر هم در ارتباط با سویه ی O157 این باکتری می باشد که موجب عفونت هموراژیک و اسهال خونی در انسان می گردد و برای کودکان اغلب کشنده است. در مطالعه ای که در سال ۱۹۹۸ در آمریکا صورت گرفت، مشخص شد که ۳۰ درصد از نمونه های خوراک گاوهای شیری موجود در بازار و در گاوداری ها به باکتری ایکلای آلوده هستند، با این وجود هیچ کدام از این خوراک ها به سویه ی O157 آلوده نبودند. ثابت شده است که در شرایطی مانند آنچه که در تابستان در گاوداری ها اتفاق می افتد، چنانچه اغلام خوراکی به ایکلای آلوده باشند، این باکتری و سویه O157 آن را می توان در مدفوع حیوان تشخیص داد. به دلیل اینکه آلودگی خوراک ها در مزارع پرورش دام به طور گسترده ای اتفاق می افتد، این مسئله یکی از مسیرهای مهمی است که می تواند گاوهای شیری را در معرض آلودگی با ایکلای و دیگر میکرواورگانیسم ها قرار دهد. همچنین وقتی از بستر طیور در تغذیه ی گاوهای شیری استفاده می شود پتانسیل آلودگی با باکتری ها وجود دارد (مثلاً: در کالیفرنیا دو نوع محصول تهیه شده از فضولات طیور جهت استفاده در تغذیه ی دام به صورت تجاری موجود می باشد). هرچند به دلیل این که این محصولات قبل از توزیع به مقدار کافی مورد فرآیند حرارتی قرار می گیرند، خطر آلودگی با سویه های ایکلای، سالمونلا و کامپیلوباکتر احتمالاً به حداقل می رسد و یا حتی به طور کامل حذف می شود. با این همه بهتر است بدانید که آلودگی با سالمونلا اِنتریکا، در ایالات متحده، اروپا و آفریقای جنوبی به طور معمول بروز می کند و نرخ آلودگی از ۵ تا ۱۹ درصد متغیر است.

باکتری لیستریا مونوسیتوژنز بیشترممکن است درسیلاژهای کم کیفیت و سیلاژهای موجود به صورت بسته های قابل حمل بزرگ مشاهده شود. وقتی علوفه های گرامینه در شرایط کاملاً بی هوازی تهیه شوند کاهش مناسب PH خیال ما را از لحاظ آلودگی با باکتری لیستریا در سیلاژ راحت می کند. اما در مورد سیلاژهایی که بصورت Big-bale  تهیه می شوند, درجاتی از تخمیر هوازی اتفاق می افتد که سبب افزایش PH و در نتیجه رشد لیستریا می شود. این باکتری ها در دماهای پایین و در سیلاژهای با ماده ی خشک بالا نیز می توانند زنده بمانند .آلودگی سیلاژ با باکتری لیستریا بسیار حائز اهمیت است، چراکه این باکتری می تواند سبب سقط جنین, مننژیت, آنسفالیت و سپتی سمی در دام و انسان شود. در سال های اخیر، بروز انواع مختلفی از بیماری لیستریوزیست افزایش پیدا کرده است.

آلاینده های قارچی:

گزارشات متعددی از آلودگی مواد خوراکی با قارچ ها و اسپور (هاگ) آن ها در سرتاسر جهان وجود دارد. درمناطق استوایی, کپک های آسپرژیلوس گونه‌ی غالب آلوده کننده ی خوراک گاوداری ها و دیگر مواد خوراکی می باشد. دیگر کپک هایی که از نظر آلوده سازی غلات مهم به شمار می روند شامل جنس های پنیسیلیوم, فوزاریوم و آلترناریا می باشند. آلودگی های قارچی به علت تولید مایکوتوکسین ها (سموم قارچی) بسیار نامطلوب هستند . هرچند که حتی تنفس اسپور کپک ها و یا خوردن این اسپورها از طریق علوفه های کپک زده, پسماندهای دانه های تخمیری, تفاله ی چغندر و یا سیلاژهای آلوده به کپک هم اثرات بسیار زیان باری دارد که در اصطلاح به آن مایکوسیس می گویند. به عنوان نمونه ای از این اثرات نامطلوب می توان به سقط مایکوتیک و بیماری روده ای موسوم به رینگ ورم اشاره کرد. سقط مایکوتیک در نتیجه ی انتقال سیستمیک اسپورها به جنین و تجمع آن ها دربافت های جنین و لایه های جنینی بروز می یابد.

Origin of principal mycotoxins occurring in common feeds and forages
MycotoxinsFungal species
AflatoxinsAspergillus flavus; A. parasiticus
Cyclopiazonic acidA. flavus
Ochratoxin AA. ochraceus; Penicillium viridicatum; P. cyclopium
CitrininP. citrinum; P. expansum
PatulinP. expansum
CitreoviridinP. citreo-viride
DeoxynivalenolFusarium culmorum; F. graminearum
T-2 toxinF. sporotrichioides; F. poae
DiacetoxyscirpenolF. sporotrichioides; F. graminearum; F. poae
ZearalenoneF. culmorum; F. graminearum; F. sporotrichioides
Fumonisins; moniliformin; fusaric acidF. moniliforme
Tenuazonic acid; alternariol; alternariol methyl ether; altenueneAlternaria alternata
Ergopeptine alkaloidsNeotyphodium coenophialum
Lolitrem alkaloidsN. lolii
Ergot alkaloidsClaviceps purpurea
PhomopsinsPhomopsis leptostromiformis
Sporidesmin APithomyces chartarum

جدول شماره ی ۱٫

مایکوتوکسین ها:

مایکوتوکسین ها متابولیت های ثانویه ی قارچ ها هستند که بطور بالقوه می توانند موجب صدمه به سلامت و فعالیت تولید مثلی دام و طیور شوند. اثرات نامطلوبی که توسط این ترکیبات به وجود می آیند بطور سنتی تحت یک عنوان عمومی باعنوان (مایکوتوکسیکوزیس) قرار می گیرند و شامل یکسری سندرم های کاملاً اختصاصی تا برخی موارد غیر اختصاصی می شوند. لیستی از مایکوتکسین های عمده ای که باعث آلودگی مواد خوراکی و علوفه ها می شوند در جدول شماره ی ۱ ارائه شده است, که گونه ی قارچی تولید کننده آن سم نیز در آن مشخص شده است. غلات وعلوفه ها در مزرعه در اثر حمله ی قارچ های پاتوژن ویژه و یا قارچ های همزیست به کرات آلوده به سموم قارچی می شوند. همچنین آلودگی به مایکوتکسین ها ممکن است در طی فرایند برداشت و انبارداری محصولات وخوراک ها, هنگامی که شرایط محیطی برای فساد قارچی مناسب باشد نیز روی دهد. میزان رطوبت و دمای محیط دو عامل تعیین کننده در تکثیر قارچ ها و تولید مایکوتوکسین ها هستند. به طور سنتی قارچ های تولید کننده ی سم به ۲ گروه یا دسته ی قارچ های مهاجم مزرعه ای (پاتوژن های گیاهان زنده ودرحال رشد) و قارچ های مهاجم انباری ( قارچ های ساپروفید یا فسادزا) تقسیم بندی می شوند. کپک هایClaviceps- Neotyphodium- Fusarium- Alternaria  از گذشته به عنوان قارچ های شاخص حمله کننده به محصولات مزرعه ای در دوره ی رشد محصول و قبل از برداشت شناخته شده می باشند و در مقابل آسپرژیلوس ها و پنیسلیوم ها، قارچ های آلوده کننده ی مواد خوراکی انبار شده می باشند. گونه ها ی سنتز کننده ی مایکوتوکسین ممکن است بر اساس منطقه ی جغرافیایی که در آن غالب هستند شناخته شده تر باشند، که این مساله منعکس کننده ی نیازهای محیطی ویژه ی آن ها برای رشد و تولید متابولیت های ثانویه می باشد. بنابراین آسپرژیلوس فلاووس, آسپرژیلوس پارازیتکوس و آسپرژیلوس اُکراسئوس تحت شرایط گرم و مرطوب به آسانی تکثیر می یابند, درحالی که پنیسلیوم اِکسپانسوم و پنیسلیوم وِراکُسوم به طور ویژه قارچ های معتدله هستند. درنتیجه, مایکوتوکسین های تولید شده توسط آسپرژیلوس ها در تولیدات گیاهی حاصل از مناطق استوایی و دیگر مناطق گرمسیری غالب هستند, درحالی که مایکوتکسین های تولید شده توسط قارچ های پنیسلیوم به طور گسترده ای درخوراک های مناطق معتدله به ویژه دانه های غلات مشاهده می شوند. قارچ های فوزاریومی همه جا حاضرهستند, اما همین جنس از قارچ ها هم دارای گونه های مولد سمی است که تقریباً به طور اختصاصی مربوط به غلات تولید شده در کشورهای گرمسیر می باشند. یک ویژگی تازه کشف شده تولید هم زمان دو یا بیش از دو نوع مایکوتوکسین به وسیله ی یک گونه یکسان از قارچ ها می باشد. این مشاهده امکان تفسیر و تعبیرات تازه ای از موارد مشهور ثبت شده در تاریخ بیماری های ناشی از مایکوتوکسین ها را فراهم می سازد.

Global distribution of deoxynivalenol (DON), nivalenol (NIV) and zearalenone (ZEN) in cereal grains and animal feed (mg/kg)
CountryCereal/feed type

DON

NIV

ZEN

GermanyWheat

۰٫۰۰۴-۲۰٫۵

۰٫۰۰۳-۰٫۰۳۲

۰٫۰۰۱-۸٫۰۴

PolandWheat

۲٫۰-۴۰٫۰

۰٫۰۱

۰٫۰۱-۲٫۰

 

Maize kernels

۴٫۰-۳۲۰٫۰

 

 

 

Maize cobs: axial stems

۹٫۰-۹۲۷٫۰

 

 

FinlandFeeds and grains

۰٫۰۰۷-۰٫۳

 

۰٫۰۲۲-۰٫۰۹۵

 

Oats

۱٫۳-۲٫۶

 

 

NorwayWheat

۰٫۴۵-۴٫۳

max 0.054

 

 

Barley

۲٫۲-۱۳٫۳۳

max 0.77

 

 

Oats

۷٫۲-۶۲٫۰۵

max 0.67

 

NetherlandsWheat

۰٫۰۲۰-۰٫۲۳۱

۰٫۰۰۷-۰٫۲۰۳

۰٫۰۰۲-۰٫۱۷۴

 

Barley

۰٫۰۰۴-۰٫۱۵۲

۰٫۰۳۰-۰٫۱۴۵

۰٫۰۰۴-۰٫۰۰۹

 

Oats

۰٫۰۵۶-۰٫۱۴۷

۰٫۰۱۷-۰٫۰۳۹

۰٫۰۱۶-۰٫۰۲۹

 

Rye

۰٫۰۰۸-۰٫۳۸۴

۰٫۰۱۰-۰٫۰۳۴

۰٫۰۱۱

South AfricaCereals/animal feed

 

۰٫۰۵-۸٫۰

 

PhilippinesMaize

 

۰٫۰۱۸-۰٫۱۰۲

۰٫۰۵۹-۰٫۵۰۵

ThailandMaize

 

 

۰٫۹۲۳

Korea, RepublicBarley

۰٫۰۰۵-۰٫۳۶۱

۰٫۰۰۵-۰٫۳۶۱

 

 

Maize

mean 0.145

mean 0.168

 

Viet NamMaize powder

۱٫۵۳-۶٫۵۱

۰٫۷۸-۱٫۹۵

 

ChinaMaize

۰٫۴۹-۳٫۱۰

۰٫۶

 

JapanWheat

۰٫۰۳-۱٫۲۸

۰٫۰۴-۱٫۲۲

۰٫۰۰۲-۰٫۰۲۵

 

Barley

 

 

۰٫۰۱۰-۰٫۶۵۸

 

Wheat

۰٫۰۲۹-۱۱٫۷

۰٫۰۱-۴٫۴

۰٫۰۵۳-۰٫۵۱

 

Barley

۶۱٫۰-۷۱٫۰

۱۴٫۰-۲۶٫۰

۱۱٫۰-۱۵٫۰

New ZealandMaize

max 3.4-8.5

max 4.4-7.0

max 2.7-10.5

USAWheat

up to 9.3

 

 

 

Wheat (winter), 1991

< 0.1-4.9

 

 

 

Wheat (spring), 1991

< 0.1-0.9

 

 

 

Wheat, 1993

< 0.5-18.0

 

 

 

Barley, 1993

< 0.5-26.0

 

 

CanadaWheat (hard)

۰٫۰۱-۱۰٫۵

 

 

 

Wheat (soft, winter)

۰٫۰۱-۵٫۶۷

 

 

 

Wheat (soft, spring)

۰٫۰۱-۱٫۵۱

 

 

 

Maize

۰٫۰۲-۴٫۰۹

 

 

 

Animal feeds

۰٫۰۱۳-۰٫۲

۰٫۰۶۵-۰٫۳۱۱

 

ArgentinaWheat

۰٫۱۰-۹٫۲۵

 

 

جدول شماره ی ۲٫

آفلاتوکسین ها:

این گروه از مایکوتوکسین ها شامل چهار سم B1- B2 – G1 – G2 به ترتیب (AFB1- AFB2- AG1- AFG) می باشند. افزون بر این, آفلاتوکسین M1 (AFM1) نیز در شیر گاوهایی که خوراک آلوده به آفلاتوکسین B1 رامصرف می کنند تشخیص داده شده است. آسپرژیلوس های آفلاتوکسینوژنیک به عنوان قارچ های مهاجم به مواد انبار شده, تحت شرایط محیطی با رطوبت نسبتاً بالا و دمای بالا تکثیر می یابند. بنابراین آلودگی با آفلاتوکسین تقریبا به خوراک های مناطق استوایی مانند کنجاله ی دانه های روغنی حاصل از بادام زمینی , تخم پنبه و هسته ی نخل روغنی مربوط می شود. همچنین آلودگی ذرت با آفلاتوکسین در مناطق گرم و مرطوب، یعنی مناطقی که قارچ آسپرژیلوس فلاووس ممکن است غلات را قبل از برداشت آلوده سازد و درطی دوره ی انبارداری نیز زنده بماند یک مشکل مهم به شمار می رود. به علت اثرات سمی متنوع آفلاتوکسین ها و نیز وضع قوانین در کشورهای توسعه یافته، نظارت بر خوراک دام و طیور در ارتباط با آلودگی های ناشی از آفلاتوکسین در حال افزایش است. بررسی ها نشان می دهد که در بازه ی زمانی سال های ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۰ در کشورهای  حوزه ی بریتانیا برای تمام خوراکی هایی که از مسیر قانونی وارد شده اند اندازه گیری سطح آفلاتوکسین B1 اجباری بوده است. درکنار این موارد سطوح آفلاتوکسین در خوراک های عمده ی دام و طیور خطرات جدی برای سلامت این دام ها دارد. در هند میزان کل آفلاتوکسین در یک نمونه ی کنجاله ی بادام زمینی بسیار بالا تشخیص داده شد(۳۷۰۰ میکروگرم در کیلوگرم). از این مهم تر این که آلودگی نمونه های ذرت در چین و ویتنام شمالی با آفلاتوکسین B1 همراه مایکوتوکسین های فوزاریومی وجود دارد. در چین ۸۵ درصد از نمونه های ذرت باAFB1  و فومونیزینB1 به ترتیب درسطوح ۸ تا ۶۸ و۱۶۰ تا۲۵۹۷۰ میکروگرم در کیلوگرم آلودگی داشتند. در ویتنام شمالی , ذرت دامی دارای آلودگی آفلاتوکسینی B1  به میزان ۹ تا ۹۶ وآلودگی فومونیزینیB1   به میزان ۲۷۱ تا ۳۴۴۷ میکروگرم در کیلوگرم بود.

آنالیز نمونه های شیر خروجی در بریتانیا در بازه ی زمانی ۱۹۸۸ تا ۱۹۸۹ آلودگی بسیار پایینی ازAFM1  را نشان داد, اما در جمهوری تانزانیا بیش از ۵۰ درصد از نمونه های شیر به مایکوتوکسین ها آلوده بودند. اهمیت آفلاتوکسین ها در تغذیه و سلامت دام و طیور از سال ۱۹۶۰ میلادی و در پی مرگ و میر ۱۰۰،۰۰۰ پولت بوقلمون در اثر نکروز حاد کبدی و هایپرپلازیا (افزایش تعداد سلول ها) در مجرای صفراوی (بیماری X) شروع شد . علت این مرگ و میر گسترده به مصرف بادام زمینی آلوده شده با آسپرژیلوس فلاووس نسبت داده شد. این حادثه نقطه ی عطفی بود در تاریخ بیماری های مربوط به سموم قارچی، چراکه منجر شد به کشف آفلاتوکسین ها. مطالعاتی که پیرو این حادثه انجام شده نشان دادند که آفلاتوکسین ها به شدت برای اردک ها سمی هستند ولی نشخوارکنندگان نسبت به آن مقاوم تر می باشند. هرچند که محرک اصلی درشناخت آفلاتوکسین ها ناشی از شواهدی است که نشان دادند مسمومیت مزمن با آفلاتوکسین ها می تواند با بروز سرطان در انسان در ارتباط باشد.

اُکراتوکسین:

جنس آسپرژیلوس, شامل گونه ی آسپرژیلوس اُکراسئوس می باشد که تولید کننده ی سم اکراتوکسین است. این سم همچنین توسط حداقل دو گونه پنیسلیوم نیز تولید می شود. اکراتوکسینA (OA) واکراتوکسینB (OB) دو فرم متفاوت از این سم هستند که بطور طبیعی خوراک ها را آلوده می سازند. اکراتوکسین A که بیشتر مشاهده می شود, به طور عمده در دانه ی غلات و بافت های حیواناتی که در معرض مصرف خوراک های آلوده بوده اند قابل تشخیص است. نوع دیگری از مایکوتوکسین ها به نام سیترینین, اغلب همراه اکراتوکسین مشاهده می شود. در نمونه های گندم کشور بلغارستان که اخیراً گرفته شده است, سطوح اکراتوکسین و سیترنین به ترتیب در دامنه ی کمتر از نیم تا ۳۹ و کمتر از نیم تا ۴۲۰ میکروگرم در کیلوگرم بود. در چاودار, سطوح بالاتر از OA تشخیص داده شد(ماکزیمم ۱۴۰ میکروگرم در کیلوگرم) درصورتی که سیترینین درمحدوده ی پایین تری تشخیص داده شد . اکراتوکسین وسیترینین در رنج وسیعی ازگونه های حیوانی دارای خاصیت نفرو توکسیک می باشند . مکرراً این مسئله مطرح شده است که اکراتوکسین در نفروپاتی خوکی و نفروپاتی اِندمیک انسانی در منطقه ی بالکان دخیل است. نقش سیترینین در این بیماری هنوز مشخص نشده است.

Worldwide contamination of maize and animal feeds with fumonisins (_g/kg)
Country

FB1

FB2

FB3

Total

Maize

 

 

 

 

Benin

nd1-2 630

nd-680

 

nd-3 310

Botswana

۳۵-۲۵۵

nd-75

nd-30

۳۵-۳۰۵

Mozambique

۲۴۰-۲۹۵

۷۵-۱۱۰

۲۵-۵۰

۳۴۰-۳۹۵

South Africa

۶۰-۷۰

nd

nd

۶۰-۷۰

South Africa

max 2 000

 

 

 

Malawi

nd-115

nd-30

nd

nd-135

Zambia

۲۰-۱ ۴۲۰

nd-290

 

۲۰-۱ ۷۱۰

Zimbabwe

۵۵-۱ ۹۱۰

nd-620

nd-205

۵۵-۲ ۷۳۵

Tanzania, United Republic

nd-160

nd-60

nd

nd-225

Honduras

۶۸-۶ ۵۵۵

 

 

 

Argentina

۸۵-۸ ۷۹۱

nd-11 300

nd-3 537

۸۵-۱۶ ۷۶۰

Uruguay

nd-3 688

 

 

 

Costa Rica

۱ ۷۰۰-۴ ۷۸۰

 

 

 

Italy

۱۰-۲ ۳۳۰

nd-520

 

۱۰-۲ ۸۵۰

Portugal

۹۰-۳ ۳۷۰

nd-1 080

 

۹۰-۴ ۴۵۰

Viet Nam

۲۶۸-۱ ۵۱۶

۱۵۵-۴۰۱

۱۰۱-۲۶۸

۵۲۴-۲ ۱۸۵

China

۱۶۰-۲۵ ۹۷۰

۱۶۰-۶ ۷۷۰

۱۱۰-۴ ۱۳۰

۴۳۰-۳۶ ۸۷۰

Philippines

۵۷-۱ ۸۲۰

۵۸-۱ ۲۱۰

 

 

Thailand

۶۳-۱۸ ۸۰۰

۵۰-۱ ۴۰۰

 

 

Indonesia

۲۲۶-۱ ۷۸۰

۲۳۱-۵۵۶

 

 

Animal feed

 

 

 

 

South Africa

۴ ۰۰۰-۱۱ ۰۰۰

 

 

 

Uruguay

۲۵۶-۶ ۳۴۲

 

 

 

India

۲۰-۲۶۰

 

 

 

۱ nd = not detectable.

جدول شماره ی ۳٫

مایکونوکسین های فوزاریومی :

درحال حاضر حجم بالایی از داده های مربوط به آلودگی دانه های غلات وخوراک های دام وطیور با مایکو توکسین های فوزاریومی وجود دارد که وجود این آلودگی ها را در سطح جهانی نشان می دهد. مهم ترین این سموم عبارتند از تِریکوتِسِنز، زِرالِنون و فومونیزین. تریکوتسنزها خود به چهار گروه تقسیم می شوند که مهم ترین انواع آن A و B می باشند. نوع Aسموم تریکوتسنز شامل سموم T2، HT-2، نئوسولانیول و diacetoxyscirpenol (DAS) می باشد. تریکوتسنز نوع B نیز شاملdeoxynivalenol (DON  که در برخی منابع وُمی توکسین نیز نامیده می شود)، نیوالنول و فوزارنون-X می شود. تولید این دو گروه از سموم تریکوتسنز مشخصه ی گونه های خاصی از قارچ های فوزاریومی می باشد. با این حال یک متابولیت ثانویه ی عمده ی این نوع قارچ ها سنتز زرالنون است که نتیجتاً به عنوان یک سم جانبی همراه با تریکوتسنزهای اصلی مشاهده می شود. فومونیزین ها توسط گروه دیگری از گونه های فوزاریوم سنتز می شوند (جدول شماره ی ۱). اغلب سه نوع مشخص از این گروه با نام های فومونیزین B1، B2 و B3 همراه یکدیگر در ذرت مشاهده می شوند. در واقع همه ی گونه های تولید کننده ی سم جنس فوزاریوم که در جدول شماره ی ۱ لیست شده اند، قارچ های عمده ی بیماری زا برای غلات هستند و موجب بیماری هایی از قبیل زنگ گندم و جو و پوسیدگی بلال در ذرت می شوند. دانه ها و محصولات برداشت شده از مزارع آلوده به این قارچ ها بر اساس شواهد فراوانی که وجود دارد، به احتمال زیاد آلوده به مایکوتوکسین های مربوط به این قارچ ها خواهند بود. در طی سال های اخیر، مواد دانه ای و خوراک های دام و طیور از لحاظ آلودگی به مایکو توکسین ها ی فوزاریومی بارها مورد بررسی قرار گرفته اند (جدول های شماره ی ۲ و ۳). در حال حاضر گسترش جهانی این مایکوتوکسین ها یک مسئله ی مهم به شمار می رود، ولی نباید تفاوت های قابل توجه مربوط به مناطق مختلف را دور از نظر داشت. یکی از موارد شایان توجه دیگر این است که شواهد مستندی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است چند نوع از مایکوتوکسین های فوزاریومی به طور همزمان یک نمونه ی واحد خوراک را آلوده کرده باشند. این نگرانی بسیار پیش از این وجود داشته و مطالعه ای که در ۱۹۹۹ بر روی نمونه های گندم کشور آلمان انجام شد مشخص کرد که ۹۴ درصد از نمونه های گندمی که آنالیز شدند توسط ۲ تا ۶ نوع مایکوتوکسین فوزاریومی آلوده بودند

محصولات ویوان:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *