بررسی سطوح گوگرد و سولفات در جیره طیور
در طول سالهای اولیه پرورش طیور، مواد خوراکی جیره بر پایه یک نوع غلات و منبع پروتئینی بود. اگرچه در آن زمان مقادیر گوگود به ندرت اندازه‌گیری می‌گردید، مقدار گوگوگرد در ذرت در محدوده ۳۰۰ تا ۴۰۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم بود. در واقع، گوگرد یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاه است که ذرت نیز به آن احتیاج دارد.
بعدها، با تراکم بازده محصول و کاربرد منطقی‌تر کود در خاک، یک افزایش در کمبود گوگرد در محصولات ذرت مشاهده شد که این منجر به استفاده از کودها برای افزایش مقدار گوگرد در ذرت شد. در طول دهه گذشته، یک افزایش معنی‌داری در مقدار گوگرد جیره با استفاده محصولات تقطیری غلات (بخصوص ذرت) بعنوان یک ماده مقرون به صرفه و به فرم سولفات در جیره حیوانات اتفاق افتاد.
امروزه، بیشتر مواد مغذی با اهمیت (ماکرو) و کم اهمیت (میکرو) در جیره‌های طیور حاوی مقادیر گوگرد به فرم ترکیبات آلی (متیونین و سیستئین)، سولفاتها (منابع معدنی کمیاب: لیزین و سولفامتازین) یا گلوکوزینولات‌های سمی (موجود در واریته‌های کانولا) هستند. ترکیبات آلی گوگرد به شکل (فرم) اسید آمینه یا ویتامین (تیامین و بیوتین) برای طیور ضروری هستند. مشابه سایر مهره‌داران پرندگان قادر به سنتز این مواد مغذی از گوگرد غیر آلی نیستند بنابراین باید از طریق جیره تامین شوند. اما طبق توصیه‌های NRC(2005) حداکثر میزان قابل تحمل گوگرد در جیره طیور ۴۰۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم است.
گوگرد به شکل آلی یک عنصر ضروری برای طیور است. این عنصر نقش مهمی در سنتز پروتئین دارد. با این حال، مانند اکثر عناصر، با جذب زیاد از خوراک و آب، احتمال مسمومیت وجود دارد.
درک مسمومیت گوگرد
مسمومیت گوگرد در طیورکه ناشی از شرایط پاتولوژیکی غیر اختصاصی مانند عملکرد رشد ضعیف، آسیب به ذخایر خاکستر در استخوان، اختلال در عملکرد تخمدان و بستر مرطوب شناخته می‌شود. علاقه به مسمومیت گوگرد همراه با استفاده از سولفامتازین برای کنترل کوکسیدیوز بود. اگرچه اثرات مضر این محصول در مصرف بیش از حد آن در آب آشامیدنی دیده شد.
اثرات مضرگوگرد به هضم مقادیر بالای ۳۰۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم نسبت می‌دهند. دانشگاه گوئلف (کانادا) آزمایشی را برای ارزیابی رشد جوجه‌های گوشتی در پاسخ به مصرف گوگرد انجام داد. با افزایش مقدار گوگرد غیر آلی⸲ یک کاهش خطی در وزن بدن در پی کاهش مصرف خوراک بدلیل عدم تعادل کاتیون و آنیون گزارش شد.
اثر گوگرد در محاسبه تعادل کاتیون- آنیون
در سال 1981، Mongin از فرانسه⸲ اهمیت حفظ ثبات تعادل الکترولیتی را در جیره (dEB) نشان داد. معادله اصلی Mongin شامل حضور سولفات در جیره بود:
تعادل الکترولیتی (میلی اکی‌والان/ کیلوگرم)= (سدیم× ۹۸/۴۳۴) + (پتاسیم× ۷۴/۲۵۵) – (کلر× ۰۶/۲۸۲)-(سولفات ×۲۹/۲۰۸).
با گذشت زمان جزء سولفات در معادله بدلیل فعالیت متابولیکی کمتر از کلر و سطح پایین سولفات در جیره نادیده گرفته شد. معادله فعلی برای محاسبه تعادل الکترولیتی فقط دو کاتیون (سدیم و پتاسیم) و یک آنیون (کلر) در نظر می‌گیرد.
تعادل الکترولیتی (میلی اکی‌والان/ کیلوگرم)= (سدیم× ۹۸/۴۳۴) + (پتاسیم× ۷۴/۲۵۵) – (کلر× ۰۶/۲۸۲)
اخیراً در یک تمرین فرمولاسیون جیره که همراه با مرکز تحقیقاتی هلند انجام شد مقدار کل گوگرد در جیره آغازین بر پایه ذرت و سویا برای جوجه‌های گوشتی از ۲۴۰۰ ا ۳۵۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم افزایش یافت. هر دو نوع جیره ایزو پروتئین، ایزومتیونین و ایزو انرژتیک بودند. سطح ۶/۲۲ درصد کنجاله سویا در جیره با گوگرد پایین توسط ۷/۱۱ درصد کنجاله سویا، 6/7 درصد کنجاله کلزا، 3/7 درصد پودر پر و ۰۴/۲ درصد روده هیدرولیز شده خوک جایگزین شد که همه این مواد مغذی حاوی مقادیری گوگرد بودند.
تعادل کاتیون و آنیون هر جیره توسط دو معادله محاسبه شد. در مورد اول (با استفاده از معادله کنونی تعادل کاتیون- آنیون) هر دو مقدار تعادل کاتیون- آنیون مشابه بود که منجر به این فرض شد که این پارامتر خوب است و نمی‌تواند عملکرد پرنده را تحت تاثیر قرار دهد. (NB: برای عملکرد مطلوب⸲ تعادل الکترولیتی در محدوده ۲۵۰-۲۴۰ میلی‌اکی‌والان در کیلوگرم مورد نیاز است). وقتی معادله دوم در محاسبات (تعادل کاتیون- آنیون با معادله Mongin با سولفات) اعمال شد مقادیر تعادل کاتیون- آنیون نه تنها واریانس زیادی بین همدیگر وجود داشت بلکه از مقدار مرجع برای عملکرد نیز پایین‌تر بود.
سایر ترکیبات سمی مرتبط با گوگرد
در انتشار گازهای سمی از فارم‌های طیور، مانند سولفید هیدروژن (H2S)، می‌تواند شیوع بیماری‌های مختلف را تحت تأثیر قرار دهد. چنین انتشاراتی همچنین به ویژه در طی فرآیندهای عمل‌آوری (کنترل) کود به دلیل انتشار سریع این گاز، یک خطر مهم بهداشتی برای کارگران محسوب می‌شود.
سولفید هیدروژن محصول نهایی باکتری‌های کاهنده (تجزیه کننده) سولفات است که به طور غیر هوازی اسیدهای آمینه حاوی گوگرد و سولفاتها را تجزیه می‌کند که ترکیبات میانی گوگرد را تشکیل داده و در نهایت سولفید هیدروژن تشکیل می‌شود (شکل ۲). غلظت زیاد سولفید هیدروژن در روده می‌تواند بر عملکرد روده (افزایش التهاب و تحرک) و ترکیب میکروبیوتا تاثیر منفی بگذارد.
در سیستم‌های پرورش طیور به مسمومیت سولفید هیدروژن بخصوص در ارتباط با بیماری‌های تنفسی توجه زیادی شده است. سولفید هیدروژن استنشاق شده به سرعت وارد جریان خون، در آنجا تجزیه شده و به ترکیبات ِهم متصل می‌گردد. مقادیری از سولفید هیدروژن توسط اکسیداسیون به سولفات تبدیل شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. اما افزایش بیش از حد سولفید هیدروژن آنزیم سیتوکروم اکسیداز را مهار کرده که برای تنفس میتوکندری در سلول اهمیت دارد. بافت‌های عصبی و قلبی که احتیاج بالایی به اکسیژن دارند توسط آپوپتوز سلولی مختل شده که به مرگ این سلول‌ها منجر می‌شود.
مدیریت اثرات نامطلوب
بسیار بعید است که هر نوع ماده خوراکی یا افزودنی منجر به مسمومیت گوگرد در طیور می‌شود. با اینحال، باید کل منبع گوگرد (در آب و خوراک) کنترل شود تا از مقادیر بیش از حد ۳۵۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم در جیره بخصوص در اجزای خوراکی غنی از گوگرد در فرمولاسیون جیره جلوگیری شود. در چنین سطوحی، قرار دادن منبع گوگرد در معادله تعادل کاتیون- آنیون اهمیت دارد تا اطمینان حاصل شود که از پتانسیل اسیدی کردن جیره چشم پوشی نشده است. در کنار روش‌های مرتبط به سلامتی پرنده استفاده از مواد معدنی کمیاب از منابع اکسیدی با کیفیت بالا، عاری از گوگرد، می‌تواند به مقادیر سولفات در جیره کمک کند.
محصولات ویوان :
